Bezpieczny powrót do szkół. Działania MEN w zakresie organizacji roku szkolnego 2020/2021 w warunkach epidemii
Elastyczne modele kształcenia, uprawnienia dyrektorów w sytuacji zagrożenia zarażenia COVID-19 w szkołach i placówkach, wytyczne sanepidu dla szkół i placówek, kalendarz działań legislacyjnych i informacyjnych ministerstwa edukacji – to najważniejsze tematy prezentowane podczas konferencji zapowiadającej nowy rok szkolny w okresie pandemii.
Wytyczne GIS
Minister Dariusz Piontkowski przedstawił opracowane wspólnie z Głównym Inspektorem Sanitarnym, Ministrem Zdrowia wytyczne dla szkół i placówek, które będą obowiązywały od 1 września 2020 r. Mają one zastosowanie do organizacji pracy szkół i placówek, w tym dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Wytyczne zawierają ogólne i szczegółowe zalecenia związane m.in. z: organizacją zajęć w szkole, wydawaniem posiłków, higieną, czyszczeniem, dezynfekcją pomieszczeń i powierzchni, postępowaniem w przypadku podejrzenia zakażenia u uczniów i pracowników szkoły.
Główną wytyczną jest bezwzględne przestrzeganie podstawowych zasad higieny: częste mycie rąk, ochrona podczas kichania i kaszlu, unikanie dotykania oczu, nosa i ust, obowiązkowe zakrywanie ust i nosa przez osoby trzecie przychodzące do szkoły lub placówki, regularne czyszczenie pomieszczeń. Uczniowie w klasach nie będą musieli nosić maseczek. W miarę możliwości zaleca się taką organizację pracy i jej koordynację, która umożliwi zachowanie dystansu między osobami przebywającymi na terenie szkoły.
Dyrektorzy szkół i placówek na podstawie wytycznych mogą już przygotowywać wewnętrzne regulaminy lub procedury funkcjonowania szkoły i placówki w czasie epidemii. Do połowy sierpnia Główny Inspektor Sanitarny, w porozumieniu z MEN, opracuje szczegółowe rekomendacje postępowania dla powiatowych inspektorów sanitarnych w sytuacji wystąpienia na terenie szkoły ogniska zakażenia. Będą one uzależnione od stopnia zakażenia występującego na danym terenie i adekwatne do występujących okoliczności. Pozytywna opinia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego będzie kluczowa dla dyrektora szkoły lub placówki i organu prowadzącego w przejściu na system kształcenia „mieszany” lub „zdalny (tzw. warianty B i C pracy szkoły i placówki).
W zakresie wychowania przedszkolnego obowiązują wytyczne przeciwepidemiczne Głównego Inspektora Sanitarnego z 2 lipca br. [3] dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych oraz instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.
Harmonogram przygotowań
Minister Dariusz Piontkowski przedstawił szczegółowy harmonogram działań MEN do rozpoczęcia roku szkolnego. Do połowy sierpnia będą gotowe niezbędne akty prawne MEN. Następnie zaczną się spotkania informacyjne z wojewodami, kuratorami oświaty i inspektorami sanitarnymi na szczeblu wojewódzkim i powiatowym. MEN przygotuje również materiały informacyjne dotyczące funkcjonowania szkół w nowym roku szkolnym w warunkach epidemii.
Zmiany prawne
Przy podejmowaniu decyzji dotyczących konkretnych rozwiązań prawnych analizie poddaliśmy rozwiązania występujące w innych państwach, głównie europejskich.
W pierwszej połowie sierpnia, między 10 a 14, Minister Edukacji Narodowej wyda akty prawne, które pozwolą na wdrożenie w szkołach odpowiednich rozwiązań w przypadku wystąpienia ogniska zakażenia. Istotne zmiany będą wprowadzone w rozporządzeniu MEN w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Dzięki tym zmianom dyrektor szkoły lub placówki będzie mógł zawiesić zajęcia ze względu na aktualną sytuację epidemiologiczną, która może zagrażać zdrowiu uczniów. Zawieszenie będzie obwarowane uzyskaniem zgody organu prowadzącego oraz pozytywnej opinii Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.
Będą to elastyczne rozwiązania umożliwiające dyrektorowi szkoły lub placówki zawieszenie zajęć w formie tradycyjnej adekwatnie do skali zagrożenia epidemicznego i potrzeb z tym związanych oraz możliwości organizacyjnych. Dyrektor będzie mógł zawiesić zajęcia grupy, grupy wychowawczej, oddziału, klasy, etapu edukacyjnego lub całej szkoły lub placówki, w zakresie wszystkich lub poszczególnych zajęć.
Kolejne zmiany będą wprowadzone w rozporządzeniu w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (art. 30b upo).
Znowelizowane zostanie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (art. 30c upo). W przepisach tego aktu prawnego będą określone szczegółowe rozwiązania dotyczące funkcjonowania szkół w okresie zawieszenia zajęć przez dyrektora szkoły. Utrzymane zostaną dotychczasowe rozwiązania oraz dodana zostanie możliwość realizacji kształcenia w systemie mieszanym (hybrydowym).
Warianty funkcjonowania szkół i placówek w okresie pandemii w sytuacji wystąpienia zakażenia na danym terenie
Wariant A – tradycyjna forma kształcenia
W szkole funkcjonuje tradycyjne kształcenie. Obowiązują wytyczne GIS, MZ i MEN dla szkół i placówek oświatowych.
W przypadku wystąpienia zagrożenia epidemiologicznego dyrektor szkoły, po uzyskaniu pozytywnej opinii Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego i za zgodą organu prowadzącego, będzie mógł częściowo lub w całości zawiesić stacjonarną pracę szkół i placówek. Wówczas dopuszczalne będą dwa warianty kształcenia: B i C.
Wariant B – mieszana forma kształcenia (hybrydowa)
Dyrektor będzie mógł zawiesić zajęcia grupy, grupy wychowawczej, oddziału, klasy, etapu edukacyjnego lub całej szkoły lub placówki, w zakresie wszystkich lub poszczególnych zajęć i prowadzić kształcenie na odległość (zdalne). Będzie to zależało od sytuacji epidemicznej na danym terenie, w danej szkole czy placówce. Decyzję podejmie dyrektor po uzyskaniu zgody organu prowadzącego i otrzymaniu pozytywnej opinii Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Opinie te, będzie można – z uwagi na konieczność podejmowania szybkiej decyzji – uzyskać pisemnie, ustnie, za pomocą maila, telefonu.
Wariant C – kształcenie zdalne
Dyrektor szkoły, placówki podejmuje decyzję o zawieszeniu zajęć stacjonarnych na określony czas i wprowadzeniu w całej szkole kształcenia na odległość (edukacji zdalnej). Konieczna będzie w tym przypadku zgoda organu prowadzącego i pozytywna opinia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Minister Edukacji Narodowej nadal zachowuje uprawnienie do ograniczenia zajęć w szkołach na terenie kraju.
Dalsze działania organizacyjne
W drugiej połowie sierpnia zostaną zorganizowane spotkania z wojewodami, z regionalnymi inspektorami sanitarnymi, dyrektorami szkół i placówek. Ponadto MEN przygotuje materiały informacyjne dla dyrektorów szkół, rodziców z najważniejszymi wytycznymi dotyczącymi zasad bezpieczeństwa.
Departament Informacji i Promocji
Ministerstwo Edukacji Narodowej